نوستالژی| مسابقات فوتبال کشوری در ۵۸؛ سردرگم، بلاتکلیف و پرتغییر

حسین نخعی شریف | شهرآرانیوز؛ در گفتار‌های پیشین از اولین دوره مسابقات فوتبال باشگاهی کشور در سال ۱۳۴۹ و چگونگی حضور ۲ تیم آریا و پاس، نمایندگان خراسان، سخن گفتیم و در ۴۹ قسمت به بررسی تاریخچه حضور تیم‌های استان (به جز نوجوانان) در همه رقابت‌های کشوری از لیگ منطقه ای، تخت جمشید، حذفی، دسته ۲ و منتخب جوانان تا سال ۱۳۵۷ پرداختیم. از این قسمت به مرور فعالیت‌های نمایندگان فوتبال مشهد در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مسابقات کشوری می‌پردازیم.

چراغ کم سوی ورزش

با پیروزی انقلاب اسلامی نه تنها فوتبال بلکه همه فعالیت‌های ورزشی تحت تأثیر اتفاق‌های سیاسی قرار گرفت و بلاتکلیفی خاصی درباره کلیت ساختار ورزش به ویژه ورزش قهرمانی بر جامعه حاکم شد. درحالی که انقلاب با مسائل مهم و اساسی درگیر بود، با ابلاغ ناصر نوآموز، رئیس شورای (فدراسیون) فوتبال، شورا‌های (هیئت) استانی به معرفی تیم منتخب استان برای انجام رقابت‌های کشوری به صورت متمرکز در تهران ملزم شدند.

به همین منظور، در اواخر شهریور ۱۳۵۸ مسابقات قهرمانی استان در ۲ گروه شمال و جنوب برگزار و سپس مرحله نهایی آن ۲ آبان در ورزشگاه تختی مشهد به مدت ۵ روز به صورت تک دوره‌ای انجام شد و پس از انجام ۱۵ مسابقه، منتخب «ب» مشهد به مقام قهرمانی دست یافت و تیم «الف» مشهد هم بر سکوی دوم نشست. تربت حیدریه، گناباد، بجنورد و سبزوار نیز سوم تا ششم شدند، اما به دلیل اهمال هیئت فوتبال خراسان در برگزاری مسابقات، تیم منتخب استان نتوانست در مسابقات قهرمانی کشور که مهرماه در تهران برگزار شد، شرکت کند. در این سال به جز رقابت‌های استانی یادشده هیچ فعالیت فوتبالی دیگری در سطح کشوری انجام نشد تا درعمل در مقابل نام خراسان یک عدد تیره قرار گیرد.

تغییرات در تربیت بدنی

پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و استقرار اولین دولت منتخب، مصطفی داوودی سکان دار تربیت بدنی و جایگزین شاه حسینی شد که وی هادی طاووسی، سنگربان سابق شاهین و تیم ملی، را جایگزین ناصر نوآموز در فدراسیون فوتبالش کرد. طاووسی در اولین اقدام با فراخوانی، همه رؤسای هیئت‌ها را جمع کرد. در این جلسه هرچند همه اعضا به اتفاق وجود شورای ورزش محلات را مانع اجرای برنامه‌های هیئت‌ها و نوعی موازی کاری ذکر کردند، طاووسی با درایت خاص خودش برای سال ۵۹ برنامه‌ای تدوین و برای اجرایی شدن آن اقدام کرد.

در این سمینار مشهد، کرمانشاه، کرمان و خرم آباد به عنوان میزبانان مرحله مقدماتی رقابت‌های جوانان کشور انتخاب شدند تا از ۲۰ شهریور ۱۳۵۹ چرخ فوتبال این رده سنی را در کشور به چرخش دربیاورند. همچنین در این جلسه قرار شد هر استان تا پایان شهریور رقابت‌های باشگاهی شهر و استانش را برگزار و تیم قهرمان استان را برای شرکت در مسابقات قهرمانی کشور معرفی کند تا این دیدار‌ها نیز در ۴ شهر به صورت متمرکز برگزار شود؛ اما با شروع جنگ تحمیلی و به دستور رئیس سازمان تربیت بدنی از اول مهر ۱۳۵۹ همه مسابقات قهرمانی کشور و اعزام به خارج تا اطلاع ثانوی لغو شد.

مشهد میزبان جوانان

رقابت‌های فوتبال جوانان کشور در سال ۱۳۵۹ در ۴ گروه برگزار شد که میزبانی گروه دوم به مشهد سپرده شد تا از ۲۰ تا ۲۵ شهریور ۶ تیم خراسان، تهران، مرکزی، سمنان، گیلان و مازندران در ورزشگاه تختی مشهد به رقابت بپردازند. مشهدی‌ها که تجربه میزبانی این مسابقات را در سال ۱۳۵۲ هم داشتند، از ابتدای شهریور با اعلام سیدمهدی قیاسی با کمک فرامرز نهاوندی ۲۵ بازیکن را که ۶ نفر آن‌ها شهرستانی بودند، فراخواندند. در دیدار افتتاحیه و در حضور حدود ۵۰۰۰ تماشاگر خراسان به مصاف گیلان رفت؛ دیداری که با تساوی ۱-۱ خاتمه یافت. در این بازی سیروس قایقران و محمد اعظم با درخشش خودشان در میانه میدان نوید روز‌های بهتر را دادند.

شکست مقابل مرکزی

خراسانی‌ها در بازی دومشان هم سردرگم نشان دادند و در مقابل مازندران بدون گل مساوی کردند. شاگردان قیاسی در سومین مصافشان مقابل استان مرکزی که غالب بازیکنانش از قم بودند، ابتدا با گل دقیقه ۷ محمد اعظم پیش افتادند، اما دقایق ۴۹ و ۶۰ دروازه شان گشوده شد تا شانس صعودشان کم رنگ شود. روی گل دوم که مشهدی‌ها معتقد بودند با دست به ثمر رسیده است، دقایقی بازی متشنج شد.

شاهد شادی دیگران

خراسان در چهارمین بازی اش موفق به شکست سمنان شد، اما روز آخر در مقابل تهران با ۲ گل شکست خورد تا شاهد شادی صعود تهران و مرکزی در شهر خودش باشد. آنچه در این مسابقات بیش از همه به چشم آمد، حضور بازیکنان کم سن در تیم‌ها به دلیل نبود نظارت لازم مسئولان برگزاری مسابقات بود.

آبی پوشان در مشهد

در روز‌هایی که مسابقات باشگاهی در سطح کشوری عملا تعطیل شده بود، تیم فوتبال استقلال تهران به مناسبت دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی جمعه ۲۴ بهمن ۱۳۵۹ در ورزشگاه تختی به مصاف تیم تازه تأسیس پدرام رفت. تیم پدرام با مربیگری اسماعیل شجیع به نوعی متشکل از بهترین‌های مشهد بود که در مقابل استقلال تهران قرار گرفت. آبی پوشان تهرانی که در این دیدار به جز ناصر حجازی با همه داشته هایشان به میدان آمده بودند، اصلا گمان نمی‌کردند با چنین تیم آماده‌ای روبه رو شوند.

با سوت حسین تهرانی که علی ارباب و هادی سخاوتی هم او را همراهی می‌کردند، ۳۰۰۰ تماشاگر مشتاق شاهد حملات پی درپی مشهدی‌ها بودند که سرانجام دقیقه ۲۷ با خطای اصغر حاجیلو روی محمد اعظم، داور اعلام پنالتی کرد تا رضا جاهدی آن را به گل تبدیل کند. پس از این گل هم عطش شاگردان شجیع فروکش نکرد و چندین بار تا مرز گل دوم رفتند، اما تیر دروازه و تجربه خط دفاع استقلال مانع این کار می‌شد. با شروع نیمه دوم استقلال برای جبران گل خورده سراپا حمله شد و سرانجام دقیقه ۵۹ با گل به خودی محمود فتحعلیزاده کار به تساوی کشید که این نتیجه تا پایان باقی ماند.

پدرام: مرتضی اعتمادی، حسین امیدوار، اکبر میثاقیان، هادی منتجبی، منصور فتحعلیزاده، اصغر جانداری، بهزاد ثابتی (مهدی ممقانی)، رضا جاهدی، قاسم رفیع (هاشم رهباردار)، کاظم غیاثیان (منصور شفیعی)، محمد اعظم
مربی: اسماعیل شجیع
استقلال تهران: حجت خاکسار تهرانی، شاهین بیانی، رضا فروزان، قریشی، اصغر حاجیلو، شاهرخ بیانی، خضرایی، غلامرضا برهان زاده، عزیز دسترس، عبدالعلی چنگیز